Cách đọc bảng báo cáo kết quả kinh doanh chi tiết cho người mới bắt đầu

Nắm rõ tình hình tài chính của công ty là vấn đề vô cùng quan trọng và bảng báo cáo kết quả kinh doanh là công cụ chính để làm điều đó. Đối với những người mới, việc đọc và phân tích báo cáo này có thể gặp khó khăn. Bài viết này của Kế toán ATS sẽ hướng dẫn bạn cách đọc bảng báo cáo kết quả kinh doanh một cách dễ hiểu, từ việc xác định các chỉ tiêu chính đến đánh giá, phân tích giúp bạn có cái nhìn toàn diện hơn.

Giới thiệu về bảng báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh

Trước tiên, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về bảng báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh qua định nghĩa và vai trò:

Định nghĩa bảng báo cáo kết quả kinh doanh

Bảng báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh

Bảng báo cáo kết quả kinh doanh, thường được gọi là báo cáo thu nhập, là một tài liệu tài chính thiết yếu phản ánh tình hình hoạt động tài chính của doanh nghiệp. Tài liệu này tổng hợp các khoản doanh thu, chi phí và lợi nhuận, từ đó giúp các nhà quản lý, nhà đầu tư và các bên liên quan đánh giá khả năng sinh lời cũng như hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Vai trò của bảng báo cáo KQKD

Bảng báo cáo kết quả kinh doanh đóng vai trò thiết yếu trong việc:

• Đánh giá hiệu quả hoạt động: Bảng báo cáo kết quả kinh doanh cung cấp cái nhìn tổng quan về doanh thu, chi phí và lợi nhuận, giúp doanh nghiệp đánh giá khả năng sinh lời trong một khoảng thời gian nhất định.
• Ra quyết định chiến lược: Dữ liệu từ báo cáo này giúp nhà quản lý đưa ra các quyết định chiến lược như mở rộng kinh doanh, cắt giảm chi phí, hoặc điều chỉnh chính sách giá.
• Thu hút đầu tư: Các nhà đầu tư tiềm năng thường xem xét báo cáo kết quả kinh doanh để đánh giá tình hình và rủi ro trước khi quyết định đầu tư.
• Kiểm soát tài chính: Báo cáo giúp các nhà quản lý theo dõi chi phí và doanh thu, từ đó phát hiện những điểm yếu trong quản lý tài chính và điều chỉnh kịp thời.
• Cung cấp thông tin cho các bên liên quan: Các bên liên quan như ngân hàng và cơ quan thuế cần thông tin từ báo cáo kết quả kinh doanh để hiểu rõ về tình hình hoạt động của doanh nghiệp.
• Đánh giá khả năng thanh toán: Bảng báo cáo này cũng giúp xác định khả năng thanh toán nợ và các nghĩa vụ tài chính của doanh nghiệp, từ đó hỗ trợ trong việc lập kế hoạch tài chính.

Các thành phần chính của bảng báo cáo kết quả kinh doanh

Dưới đây là các thành phần cơ bản của bảng báo cáo kết quả kinh doanh mà bạn cần lưu ý:

Bảng báo cáo kết quả kinh doanh

Doanh thu

Doanh thu là tổng số tiền mà doanh nghiệp thu được từ tất cả các hoạt động kinh doanh trong một khoảng thời gian nhất định. Doanh thu là chỉ tiêu quan trọng nhất, phản ánh quy mô hoạt động và khả năng tạo ra giá trị của doanh nghiệp.

• Doanh thu từ hoạt động kinh doanh chính: Đây là phần doanh thu thu được từ các sản phẩm hoặc dịch vụ mà doanh nghiệp chủ yếu cung cấp. Doanh thu này thường chiếm tỷ trọng lớn trong tổng doanh thu và là chỉ tiêu chính để đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh.
• Doanh thu từ hoạt động khác: Bao gồm các khoản doanh thu không đến từ hoạt động kinh doanh chính, chẳng hạn như thu nhập từ cho thuê tài sản, lãi suất từ đầu tư, hoặc các khoản thu nhập bất thường. Doanh thu này thường không ổn định và có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận của doanh nghiệp nhưng không phản ánh trực tiếp khả năng sản xuất và kinh doanh.

Chi phí

Trong bảng báo cáo kết quả kinh doanh, chi phí được phân thành ba thành phần chính:

• Chi phí giá vốn hàng bán: là những khoản chi phí trực tiếp liên quan đến việc sản xuất và cung cấp hàng hóa hoặc dịch vụ, bao gồm nguyên vật liệu, nhân công và các chi phí sản xuất khác. Đây là chỉ tiêu quan trọng để xác định lợi nhuận gộp của doanh nghiệp.
• Chi phí hoạt động: bao gồm các khoản chi phí liên quan đến hoạt động kinh doanh hàng ngày, chẳng hạn như tiền lương, chi phí marketing, thuê văn phòng và các chi phí quản lý khác. Chi phí hoạt động cho thấy hiệu quả sử dụng nguồn lực trong quản lý và điều hành doanh nghiệp.
• Chi phí khác: bao gồm những khoản chi tiêu không thường xuyên, như chi phí phát sinh từ các sự kiện bất ngờ hoặc những khoản chi không liên quan trực tiếp đến hoạt động kinh doanh chính. Các khoản chi này có thể bao gồm chi phí khắc phục sự cố, chi phí pháp lý hoặc các khoản bồi thường, thường không xuất hiện trong báo cáo tài chính hàng tháng hoặc hàng quý.

Lợi nhuận gộp

Lợi nhuận gộp là phần chênh lệch giữa doanh thu từ hoạt động kinh doanh chính và chi phí giá vốn hàng bán. Chỉ số này không chỉ phản ánh khả năng sinh lời của hoạt động kinh doanh chính mà còn cho thấy hiệu quả quản lý chi phí sản xuất của doanh nghiệp.

Lợi nhuận trước thuế

Lợi nhuận trước thuế là chỉ số tài chính quan trọng phản ánh mức lợi nhuận mà doanh nghiệp đạt được trước khi trừ đi các khoản thuế thu nhập doanh nghiệp. Chỉ số này được tính bằng cách lấy lợi nhuận gộp trừ đi tất cả các chi phí hoạt động, chi phí khác và chi phí tài chính.

Lợi nhuận sau thuế

Lợi nhuận sau thuế là chỉ số tài chính quan trọng nhất trong báo cáo kết quả kinh doanh, phản ánh mức lợi nhuận mà doanh nghiệp thực sự giữ lại sau khi đã trừ đi các khoản thuế thu nhập doanh nghiệp. Chỉ số này được tính bằng cách lấy lợi nhuận trước thuế trừ đi số thuế phải nộp.

Lợi nhuận sau thuế sẽ cho thấy mức độ bền vững trong hoạt động kinh doanh. Đây là chỉ tiêu mà các nhà đầu tư, cổ đông và quản lý thường quan tâm nhất, vì nó trực tiếp ảnh hưởng đến khả năng phân phối lợi nhuận, cổ tức và tái đầu tư cho các hoạt động phát triển trong tương lai.

Xem thêm: Chi phí bốc dỡ cho vào tài khoản nào? Cách định khoản chi tiết 

Cách đọc và phân tích bảng báo cáo kết quả kinh doanh

Cách đọc và phân tích báo cáo kết quả kinh doanh

Đọc các chỉ tiêu quan trọng

• Kiểm tra doanh thu: Bắt đầu với dòng đầu tiên, bạn sẽ thấy “doanh số” hoặc “tổng doanh thu.” Đây là số tiền mà công ty đã kiếm được từ việc cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ, trước khi trừ đi bất kỳ chi phí nào.
• Xem xét chi phí hoạt động: Tiếp theo, hãy xem xét các khoản chi phí hoạt động. Điều này bao gồm các chi phí kinh doanh thiết yếu như tiền lương, chi phí quảng cáo và các khoản chi phí khác liên quan đến hoạt động hàng ngày.
• Lưu ý đến khấu hao: Đây là chỉ số thể hiện chi phí sử dụng tài sản cố định trong khoảng thời gian mà công ty có thể khai thác chúng. Khấu hao là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến lợi nhuận.
• Xem xét lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh: tức là số tiền mà công ty kiếm được sau khi đã trừ đi tất cả chi phí hoạt động.
• Nhìn vào các khoản lãi và chi phí lãi: Các khoản này sẽ được cộng vào (thu nhập lãi) và trừ đi (chi phí lãi) từ tổng lợi nhuận hoạt động. Điều này giúp bạn có cái nhìn toàn diện hơn về tình hình tài chính của công ty.
• Cuối cùng, hãy kiểm tra số thuế thu nhập đã được khấu trừ. Đọc dòng cuối cùng của báo cáo thu nhập để biết lãi hoặc lỗ ròng của công ty sau khi đã tính toán tất cả các khoản thu và chi.

Phân tích các chỉ tiêu

Người đọc có thể chia kết quả hoạt động kinh doanh thành bốn phần chính:

• Kết quả từ hoạt động kinh doanh chính:
• Phân tích cơ cấu, tỷ trọng và sự biến động của các chỉ tiêu doanh thu, chi phí.
• Xem xét tỷ lệ tăng doanh thu và chi phí có hợp lý không để đưa ra nhận định về khả năng tài chính doanh nghiệp.
• Đối với các doanh nghiệp đã đặt ra mục tiêu, cần so sánh số liệu với dự toán hoặc định mức để đánh giá công tác quản trị doanh thu và chi phí trong kỳ, từ đó có những điều chỉnh kịp thời nếu cần thiết.
• Kết quả từ hoạt động tài chính: Đối với các doanh nghiệp siêu nhỏ và vừa không có phát sinh hoạt động đầu tư lớn, doanh thu từ hoạt động tài chính chủ yếu chỉ bao gồm lãi từ các khoản tiền gửi tiết kiệm, tiền gửi thanh toán, hoặc cho cá nhân và tổ chức vay.
• Kết quả từ hoạt động khác: Việc phân tích các chỉ tiêu này giúp hiểu rõ hơn về các nguồn lợi nhuận tiềm năng từ những hoạt động không thường xuyên.
• Kết quả tổng hoạt động kinh doanh: Đối với các doanh nghiệp nhỏ, các số liệu về lợi nhuận thuần từ hoạt động tài chính và lợi nhuận thuần khác thường nhỏ. Tuy nhiên, đối với các doanh nghiệp vừa và lớn, giá trị lợi nhuận thuần từ hoạt động tài chính và lợi nhuận thuần khác có thể chiếm tỷ trọng đáng kể trong tổng kết quả kinh doanh.

Xem thêm: Hướng dẫn hạch toán chi phí tiếp khách một cách chi tiết nhất 

Việc đọc và hiểu bảng báo cáo kết quả kinh doanh sẽ giúp bạn nắm bắt được chính xác tình hình tài chính của doanh nghiệp. Qua bài viết này, Kế toán  ATS  hy vọng bạn đã có thêm kiến thức cần thiết để phân tích các chỉ tiêu quan trọng và đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh. Hãy luôn cập nhật thông tin và thực hành thường xuyên để nâng cao kỹ năng phân tích báo cáo của mình.