Báo cáo tài chính là tài liệu không thể thiếu của bất kì doanh nghiệp nào hiện nay. Đây là thông tin cần thiết để đánh giá tình hình tài chính, hoạt động của doanh nghiệp hiệu quả. Chính vì thế, việc đọc hiểu và nắm rõ báo cáo tài chính là điều mà ai cũng phải biết. Tuy nhiên, báo cáo tài chính gồm nhiều thông tin phức tạp nên có thể khó đọc với vài người. Hiểu được điều này, Kế toán ATS xin chia sẻ tới các bạn cách đọc hiểu báo cáo tài chính doanh nghiệp một cách chuẩn xác nhất trong bài viết này
Báo cáo tài chính doanh nghiệp gồm những gì?
Như đã nói, báo cáo tài chính là tài liệu không thể thiếu với bất kì doanh nghiệp nào. Các thông tin về kinh doanh, tài chính của doanh nghiệp sẽ được tổng hợp trong báo cáo này. Trong đó bao gồm: tài sản, các khoản nợ, khoản vốn, doanh thu, lợi nhuận, dòng tiền, …. Vào cuối mỗi quý tài chính, cuối năm thì báo cáo tài chính sẽ được đưa ra và công bố
Trong mỗi báo cáo tài chính sẽ bao gồm các phần sau
- Báo cáo tài chính của Ban lãnh đạo doanh nghiệp;
- Báo cáo tài chính của bên kiểm toán độc lập;
- Mẫu B02-DN trình bày thông tin Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp;
- Mẫu B01-DN trình bày thông tin Bảng cân đối kế toán;
- Mẫu B03-DN trình bày thông tin Báo cáo lưu chuyển tiền tệ;
- Mẫu B09-DN trình bày thông tin thuyết minh báo cáo tài chính.
Vì sao cần nắm rõ cách đọc hiểu báo cáo tài chính doanh nghiệp?
Những thông tin trên báo cáo tài chính đều rất quan trọng với doanh nghiệp, nhà đầu tư, đối tác. Vì thế việc nắm rõ cách đọc phân tích báo cáo tài chính của công ty là điều vô cùng cần thiết. Cụ thể như sau:
- Với doanh nghiệp: Thông tin về tình hình kinh doanh đều được nếu rõ trong báo cáo tài chính. Trong đó bao gồm tình hình hoạt động kinh doanh, các điểm đột phá, những điểm cần khắc phục. Thông qua đó, doanh nghiệp có thể đưa ra phương pháp cải thiện tình hình kinh doanh hiệu quả.
- Đối với ngân hàng: Ngân hàng là nơi quan trọng, nắm giữ thông tin tài khoản của doanh nghiệp. Vì thế báo cáo tài chính giúp cung cấp “sức khỏe” tài chính, bcơ cấu vốn, cơ cấu doanh thu. Thông qua đó, đánh giá tỉ suất lợi nhuận và xem xét các quyết định cho vay.
- Đối với đối tác: Những nhà đầu tư khi hợp tác với doanh nghiệp sẽ ưu tiên lợi nhuận. Việc doanh nghiệp nắm rõ cách đọc phân tích báo cáo tài chính sẽ cung cấp thông tin tài chính cho đối tác. Từ đó đối tác đánh giá hiệu quả, rủi ro phát sinh để xem xét đầu tư.
- Đối với các cơ quan chức năng: Báo cáo tài chính sẽ được nộp cho cơ quan chức năng. Vì thế, việc đọc báo cáo tài chính sẽ phát hiện những rủi ro có thể xảy ra khi kiểm tra. Từ đó, đưa ra phương án khắc phục cho doanh nghiệp.
Cách đọc hiểu báo cáo tài chính doanh nghiệp chi tiết nhất
Thủ thuật đọc báo cáo tài chính – Xem xét ý kiến Kế toán viên
Trong bất kì doanh nghiệp nào, kế toán viên là người không thể thiếu. Đây chính là người chịu trách nhiệm thu thập thông tin, lập báo cáo tài chính cho doanh nghiệp. Những ý kiến đóng góp từ kế toán viên là vô cùng quan trọng khi đọc báo cáo tài chính. Nếu kế toán viên không đánh giá sự trung thực thì các thông tin sẽ không được công nhận. Vì thế xem xét ý kiến kế toán viên là thủ thuật đọc báo cáo tài chính đầu tiên bạn cần biết.
Trong quy trình kiểm toán báo cáo tài chính, kiểm toán viên có thể đưa ra 4 mức độ đánh giá về tính trung thực và hợp lý của báo cáo như sau:
- Chấp nhận toàn phần: Những thông tin trên báo cáo tài chính trung thực, hợp lý và không sai sót. Những số liệu thông tin trên báo cáo là hoàn toàn phù hợp để sử dụng. Lúc này người sử dụng có thể dùng để phân tích và đưa ra quyết định
- Chấp nhận có ngoại trừ: Một sô thông tin không được kiểm toán viên chấp thuận. Điều này xảy ra do không có bằng chứng hoặc các quy định kế toán chưa được tuân thủ. Hoặc các thông tin thuyết minh chưa chi tiết và đầy đủ
- Không chấp nhận: Lúc này báo cáo được kế toán viên nhận xét là không chính xác. Có thể có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc không thể đưa ra kết luận báo cáo chính xác
- Từ chối: Trong trường hợp này, kiểm toán viên không thể thực hiện được. Điều này xảy ra do không đủ bằng chứng xác minh tính chính xác, trung thực và hợp lý cua báo cáo
Cách đọc hiểu bảng cân đối kế toán
Những thông tin quan trọng về tài chính doanh nghiệp trong thời gian nhất định đều được để trong Bảng cân đối kế toán. Trong đó những thông tin sau bạn cần lưu ý trong bảng cân đối kế toán
- Cách lập báo cáo: Các tài sản ở bên phải và các khoản nợ ở bên trái.
- Phân tích tài sản: Tài sản bao gồm tiền mặt, tài sản cố định, các khoản đầu tư, …. Sắp xếp tài sản theo mức độ thanh toán của doanh nghiệp. Những tài sản thanh toán nhanh đặt lên đầu
- Xem xét nợ: Những khoản nợ công ty phải trả được gọi là nợ phải trả. Nó bao gồm chi phí thuê mặt bằng, văn phòng, tiền lương cho nhân viên, thuế, …
- Nợ ngắn hạn và dài hạn: Nợ ngắn hạn là các khoản nợ phải trả trong một năm. Nợ dài hạn sẽ thanh toán trong hơn 1 năm
Để đọc Bảng cân đối kế toán bạn thực hiện theo các bước sau:
- Bước 1: Lập chi tiết các hạng mục trong mục Tài sàn và Nguồn vốn
- Bước 2: Thực hiện tính tỉ lệ các khoản Tài sản và Nguồn vốn. Phân tích kỹ càng sự thay đổi tại thời điểm báo cáo
- Bước 3: Cân nhắc và ghi chép lại những biến động giá trị lớn tại thời điểm báo cáo
Tài khoản 131 và 331 là thông tin cần để ý kĩ càng trong bảng cân đối kế toán. Cụ thể:
- Tài khoản 131, 331 giảm so với cùng kỳ là đánh giá tốt.
- Tài khoản 131 không được chiếm tỷ trọng quá cao trong phần tài sản.
- Tài khoản 331 không được chiếm tỷ trọng quá cao trong phần vốn chủ sở hữu.
Cách đọc báo cáo lưu chuyển tiền tệ
Vòng quay lưu chuyển nguồn vốn của doanh nghiệp đều được tổng hợp trong báo cáo lưu chuyển tiền tệ. Từ đó xác định chính xác khả năng thu hồi vốn nhanh hay chậm. Ba yếu tố doanh nghiệp phải biết khi đọc báo cáo lưu chuyển tiền tệ:
- Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh: Thanh toán cho nhà cung cấp, thu từ khách hàng, thanh toán cho người lao động, nộp thuế, trả lãi ngân hàng,… Những khoản tiền này do chính doanh nghiệp tự tạo ra. Đây không phải từ những khoản huy động hay vay nợ
- Dòng tiền từ hoạt động đầu tư: Là dòng tiền có nguồn gốc từ hoạt động đầu tư, mua sắm trang thiết bị. Hoặc dòng tiền từ hoạt động thanh lý tài sản cố định hoặc dài hạn của doanh nghiệp
- Dòng tiền từ hoạt động tài chính: Là dòng tiền liên quan tới việc tăng hay giảm vốn chủ sở hữu và hoạt động vay nợ của doanh nghiệp.
Cách đọc hiểu báo cáo kết quả kinh doanh
Báo cáo kết quả kinh doanh là tài liệu cho biết khoản lợi nhuận đã thu được của doanh nghiệp. Bất kỳ khoản chi phí nào đã được đầu tư và sử dụng để tạo ra thu nhập cũng sẽ được thể hiện. Vì thế trong cách đọc phân tích báo cáo tài chính của doanh nghiệp cần đọc kĩ báo cáo kết quả kinh doanh. Cụ thể cách đọc báo cáo kết quả kinh doanh như sau:
- Bước 1: Phân tích và đọc kĩ dòng “Doanh số” và “Tổng doanh thu”. Đây là tổng các khoản tiền thu được từ việc bán hàng sản phẩm dịch vụ của doanh nghiệp. Khoản tiền này được tính trước khi trừ chi phí
- Bước 2: Phân tích kĩ các chi phí hoạt động doanh nghiệp. Ví dụ như lương nhân viên và tiền đầu tư quảng cáo
- Bước 3: Chú ý đến chi phí sử dụng tài sản trong khoảng thời gian có thể sử dụng. Những thông tin trên ở dòng “Khấu hao”
- Bước 4: Kiểm tra lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh. Đây là số tiền mà công ty đã kiếm được sau khi trừ đi chi phí hoạt động như chỉ số ROS.
- Bước 5: Xem xét kĩ các khoản chi và tiền lãi đã thu lại được. Các khoản này sẽ được tính toán khỏi tổng lợi nhuận hoạt động.
- Bước 6: Kiểm tra tiền thuế thu nhập sau khi thực hiện khấu trừ. Đọc dòng cuối cùng của báo cáo thu nhập: dòng này cho biết lãi hoặc lỗ ròng sau tất cả các khoản thu và chi đã được tính toán.
Cách đọc thuyết minh báo cáo tài chính
Những số liệu, thông số trong báo cáo tài chính sẽ được giải trình trong bản thuyết minh. Vì thế trong cách đọc hiểu báo cáo tài chính doanh nghiệp cần nắm rõ cách đọc bản thuyết minh. Cụ thể các nội dung có trong bản thuyết minh báo cáo tài chính bao gồm:
- Thông tin về hoạt động của doanh nghiệp
- Kỳ kế toán và đơn vị tiền tệ được sử dụng trong kỳ.
- Các chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán được sử dụng trong kỳ.
- Các chính sách được doanh nghiệp thông qua và áp dụng
- Thông tin bổ sung cho các mục trong bảng cân đối kế toán,
- Thông tin bổ sung cho báo cáo kết quả kinh doanh
- Thông tin bổ sung cho báo cáo lưu chuyển tiền tệ.
Đưa ra phân tích báo cáo tài chính
Sau khi đọc hiểu báo cáo tài chính bạn sẽ đưa ra được các phân tích báo cáo tài chính về:
- Khả năng chi trả và thanh khoản của doanh nghiệp
- Các nguồn hỡ trợ tài chính của doanh nghiệp
- Đánh giá được khả năng sinh lời, hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp
- Đánh giá năng lực tài chính cũng như chất lượng dòng tiền của doanh nghiệp
Từ đó cung cấp thông tin tình hình hoạt động của doanh nghiệp. Giúp doanh nghiệp và đối tác đưa ra phương án cải thiện. Cũng như giúp các nhà đầu tư, ngân hàng đưa ra các quyết định tài chính đúng đắn nhất.
Những lưu ý khi nắm rõ cách đọc hiểu báo cáo tài chính của doanh nghiệp
Khi đọc hiểu báo cáo tài chính của doanh nghiệp cần lưu ý 8 điều sau đây:
- Nợ trên vốn chủ sở hữu tăng: Lúc này doanh nghiệp có quá nhiều khoản nợ hơn tài sản chính. Đặc biệt dấu hiệu tỉ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu trên 100% thì doanh nghiệp phải cẩn thận
- Doanh thu giảm nhiều năm liên tiếp: Lúc này kết quả kinh doanh không hiệu quả
- Chi phí bất thường trong khoản “Chi phí khác” trên bảng cân đối kế toán: Các khoản “Chi phí khác” có giá trị lớn và bất thường,. Bạn cần xác định nguyên nhân có khoản chi bất thường này. Đánh giá những rủi ro có thể xảy ra tiếp trong tương lai
- Lưu chuyển tiền không ổn định: Thông tin lưu chuyển không đúng thực tế kinh doanh
- Tăng khoản phải thu và hàng tồn kho liên quan đến doanh thu: Điều này đồng nghĩa với việc công ty đang đặt cược vào những khoản tiền không đem lại lợi nhuận.
- Liên tục phát hành cổ phiếu: Giá trị công ty có thể bị loãng. Nếu doanh nghiệp phát hành nhiều cổ phiếu thì giá trị sẽ càng giảm
- Nợ vay luôn cao hơn tài sản bảo đảm: Những đòn bẩy kinh tế quá mức sẽ khiến nợ vay rất cao
- Giảm biên lợi nhuận gộp: Điều này chứng tỏ tình hình kinh doanh của doanh nghiệp đang không được tốt.
Xem thêm:
- Mẫu 06/GTGT cho doanh nghiệp mới thành lập là gì?
- Các nguyên tắc quản lý tài chính doanh nghiệp đạt hiệu quả
Trên đây là cách đọc hiểu báo cáo tài chính của doanh nghiệp chi tiết nhất. Cùng với đó là những dấu hiệu cần lưu ý khi đọc báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Để được tư vấn cụ thể, hãy liên hệ Kế toán ATS theo thông tin bên dưới
Công ty TNHH Đào Tạo Và Dịch Vụ Kế Toán ATS
Hotline: 0799.233.886
Fanpage: Dịch vụ kế toán thuế – ATS
Website: https://ketoanats.vn/
Email: infor.congtyats@gmail.com
