Lợi nhuận trên giá vốn là khái niệm quan trọng trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Đây là chìa khóa để đo lường hiệu quả và đánh giá khả năng sinh lời của doanh nghiệp. Từ đó giúp các nhà lãnh đạo và nhà đầu tư đưa ra quyết định đúng đắn. Tuy nhiên, để biết được lợi nhuận trên giá vốn thì cần nắm rõ công thức thực hiện. Trong bài viết này, Kế toán ATS xin chía sẻ chi tiết tới các bạn cách tính lợi nhuận trên giá vốn chính xác nhất. Cùng với đó là cách yếu tố ảnh hưởng và cách duy trì lợi nhuận
Lợi nhuận trên giá vốn là gì?
Trước khi tìm hiểu cách tính lợi nhuận trên giá vốn thì cần biết lợi nhuận trên giá vốn là gì. Trước hết, cần hiểu rõ rằng giá vốn hàng bán (Cost of Goods Sold – COGS) là gì. Giá vốn hàng bán là toàn bộ chi phí trực tiếp mà doanh nghiệp phải bỏ ra. Thông qua đó tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ. Các khoản mục cấu thành thường bao gồm chi phí nguyên vật liệu, chi phí nhân công trực tiếp. Ngoài ra là và các chi phí sản xuất chung liên quan đến quá trình chế tạo sản phẩm.
Lợi nhuận trên giá vốn phản ánh mức độ sinh lời từ hoạt động sản xuất – kinh doanh. Lợi nhuận này còn gọi là biên lợi nhuận gộp hoặc hiệu quả sử dụng giá vốn. Chỉ tiêu này được tính bằng cách lấy doanh thu thuần trừ đi giá vốn hàng bán. Từ đó cho thấy doanh nghiệp thu được bao nhiêu lợi nhuận. Mức lợi nhuận này được xác định sau khi trang trải toàn bộ chi phí sản xuất trực tiếp.
Mục tiêu của việc phân tích lợi nhuận trên giá vốn là để đánh giá hiệu quả doanh nghiệp. Đặc biệt là hiệu quả trong công tác kiểm soát chi phí sản xuất. Đồng thời làm cơ sở xây dựng chiến lược tài chính nhằm tối ưu hóa lợi nhuận. Thông qua chỉ số này, doanh nghiệp có thể nhận diện các yếu tố gây lãng phí. Từ đó điều chỉnh hoạt động sản xuất và phân bổ nguồn lực hợp lý hơn. Thông qua đó góp phần nâng cao hiệu quả kinh doanh tổng thể.
Lợi ích của cách tính lợi nhuận trên giá vốn
Cách tính lợi nhuận trên giá vốn (Gross Profit Margin) là một công cụ quan trọng trong phân tích tài chính. Nó hỗ trợ doanh nghiệp đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh và xây dựng chiến lược phát triển phù hợp. Cụ thể, chỉ tiêu này mang lại những giá trị thiết thực như sau:
- Cho biết mức độ sinh lời trên mỗi đồng chi phí đầu vào.
- Phản ánh khả năng kiểm soát giá vốn và năng lực định giá bán.
- Là chỉ số quan trọng để đo lường hiệu suất kinh doanh theo từng kỳ.
- Giúp xác định các yếu tố làm tăng giá thành. Ví dụ như nguyên vật liệu, chi phí nhân công, hao hụt, vận chuyển.
- Là cơ sở để cải tiến quy trình, đàm phán lại hợp đồng cung ứng. Thông qua đó giảm chi phí cố định và biến đổi.
- Hỗ trợ doanh nghiệp đưa ra quyết định tăng năng suất và giảm thất thoát.
- Cho phép doanh nghiệp đối chiếu biên lợi nhuận với trung bình ngành hoặc các đối thủ cùng quy mô.
- Giúp nhận diện lợi thế hoặc bất lợi về chi phí và chính sách giá.
- Từ đó điều chỉnh mô hình kinh doanh để tăng tính cạnh tranh.
- Giúp doanh nghiệp định vị sản phẩm phù hợp với phân khúc mục tiêu.
- Hỗ trợ quyết định chính sách chiết khấu, khuyến mại. Đồng thời không ảnh hưởng đến lợi nhuận tổng thể.
- Là căn cứ để điều chỉnh giá bán trong trường hợp chi phí đầu vào biến động.
- Tạo niềm tin cho nhà đầu tư, tổ chức tín dụng, và đối tác chiến lược.
- Giúp doanh nghiệp nâng cao khả năng huy động vốn và mở rộng thị trường.
Cách tính lợi nhuận trên giá vốn chi tiết và chính xác nhất
Cách tính phần trăm lợi nhuận trên giá vốn
Lợi nhuận trên giá vốn hay lợi nhuận gộp là chỉ tiêu tài chính quan trọng trong doanh nghiệp. Chỉ tiêu này sẽ phản ánh phần lợi nhuận thu được sau khi loại trừ toàn bộ chi phí sản xuất. Trong đó bao gồm chi phí liên quan trực tiếp đến sản xuất. Ngoài ra là những chi phí mua bán hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ. Những chi phí này đều được gọi là giá vốn hàng bán (COGS). Cụ thể như sau:
- Bao gồm chi phí nguyên vật liệu, nhân công trực tiếp, chi phí vận chuyển, đóng gói, hao hụt,…
- Không bao gồm chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp. Đồng thời không gồm chi phí tài chính hay thuế thu nhập doanh nghiệp.
Cách tính lợi nhuận trên giá vốn
Lợi nhuận trên giá vốn = Doanh thu thuần – Giá vốn hàng bán
Cách tính phần trăm lợi nhuận trên giá vốn
Tỷ lệ lợi nhuận gộp = (Lợi nhuận gộp / Doanh thu thuần) × 100%
Chỉ số này được sử dụng để đánh giá hiệu quả hoạt động sản xuất – kinh doanh cốt lõi. Đây là công cụ quan trọng trong việc định giá sản phẩm. Đồng thời kiểm soát chi phí và phân tích khả năng sinh lời.
Phân tích ý nghĩa tỷ lệ lợi nhuận trên giá vốn
Tỷ lệ lợi nhuận trên giá vốn > 0:
- Doanh nghiệp đang tạo ra giá trị thặng dư từ hoạt động bán hàng hoặc dịch vụ.
- Cần tiếp tục duy trì và tối ưu hóa các yếu tố như giá bán, chi phí đầu vào. Đồng thời tối ưu năng suất lao động nhằm gia tăng biên lợi nhuận.
- Là điều kiện cần để đạt được lợi nhuận ròng dương sau khi trừ các chi phí khác.
Tỷ lệ lợi nhuận trên giá vốn = 0:
- Kết quả cách tính lợi nhuận trên giá vốn thể hiện doanh nghiệp đang ở điểm hòa vốn trong hoạt động kinh doanh cốt lõi.
- Cần đánh giá lại chiến lược giá bán, chi phí sản xuất. Cần lựa chọn nhà cung cấp hoặc nâng cao năng lực sản xuất uy tín để tăng hiệu quả.
- Mặc dù chưa phát sinh lỗ, nhưng đây là dấu hiệu cần theo dõi sát sao. Thông qua đó tránh rủi ro tài chính trong tương lai.
Tỷ lệ lợi nhuận trên giá vốn < 0:
- Giá vốn cao hơn doanh thu thuần. Lúc này doanh nghiệp đang lỗ ngay từ hoạt động kinh doanh chính.
- Cần thực hiện các biện pháp khẩn cấp như cắt giảm chi phí không cần thiết. Đồng thời rà soát lại hiệu quả hoạt động sản xuất, điều chỉnh chính sách giá. Hoặc tái cấu trúc mô hình kinh doanh.
- Tình trạng kéo dài sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến dòng tiền. Thậm chí ảnh hưởng khả năng thanh toán và uy tín doanh nghiệp.
Yếu tố ảnh hưởng đến cách tính tỷ lệ lợi nhuận trên giá vốn
Vừa rồi chúng ta đã biết được cách tính lợi nhuận trên giá vốn và phần trăm lợi nhuận. Tại đây tỷ suất lợi nhuận là một chỉ tiêu phản ánh mức độ sinh lời của doanh nghiệp trên tổng vốn đầu tư. Chỉ số này chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố kinh tế – kỹ thuật. Trong đó nổi bật là các yếu tố sau:
Tỷ suất giá trị thặng dư (Rate of Surplus Value)
- Tỷ suất giá trị thặng dư là chỉ tiêu thể hiện chênh lệch giữa giá trị sản phẩm tạo ra. Mức chênh lệch này được so với chi phí bỏ ra để tạo ra sản phẩm đó. Trong đó là đặc biệt là chi phí lao động.
- Khi tỷ suất giá trị thặng dư tăng, tỷ suất lợi nhuận có xu hướng tăng tương ứng. Điều này do tăng năng suất lao động, giảm chi phí lao động hoặc tăng giá trị đầu ra
- Ngược lại, nếu tỷ suất giá trị thặng dư giảm, tỷ suất lợi nhuận cũng sẽ bị thu hẹp. Điều này cũng do chi phí tăng hoặc hiệu quả sản xuất giảm
Cấu trúc hữu cơ của tư bản (Organic Composition of Capital)
- Cấu trúc hữu cơ của tư bản đề cập đến tỷ lệ giữa tư bản bất biến (chi phí tài sản cố định, máy móc, công nghệ…) và tư bản khả biến (chi phí lao động).
- Một số trường hợp tỷ suất giá trị thặng dư không thay đổi. Lúc này việc gia tăng tỷ trọng tư bản bất biến sẽ làm giảm tỷ suất lợi nhuận. Điều này do chi phí cố định chiếm tỷ trọng lớn hơn trong tổng chi phí.
- Điều này cho thấy sự cần thiết phải cân đối giữa đầu tư vào công nghệ. Cùng với đó là hiệu quả sử dụng lao động để duy trì biên lợi nhuận tối ưu.
Tốc độ chu chuyển của tư bản (Turnover Speed of Capital)
- Tốc độ chu chuyển tư bản thể hiện số vòng quay của vốn đầu tư trong một kỳ kinh doanh.
- Khi tốc độ chu chuyển tăng, doanh nghiệp có thể rút ngắn thời gian hoàn vốn. Điều này nghĩa là vốn được thu hồi và tái sử dụng nhanh hơn. Đồng thời tăng số lần tạo ra giá trị thặng dư trong năm. Cùng với đó là tối ưu hiệu quả sử dụng vốn.
- Kết quả là tỷ suất lợi nhuận được cải thiện đáng kể. Đặc biệt ngay cả khi tỷ suất giá trị thặng dư không thay đổi.
Mức độ tiết kiệm tư bản bất biến (Saving on Constant Capital)
- Một số trường hợp tỷ suất thặng dư và tư bản khả biến giữ nguyên. Tuy nhiên doanh nghiệp có thể giảm chi phí liên quan đến tư bản bất biến. Ví dụ như giảm hao mòn máy móc, tiết kiệm chi phí khấu hao. Hoặc tối ưu hóa đầu tư tài sản cố định… Khi đó tỷ suất lợi nhuận sẽ được cải thiện.
- Ngược lại, một số trường hợp tư bản bất biến tăng trong khi các yếu tố khác không đổi. Lúc này tổng chi phí tăng lên sẽ làm giảm tỷ suất lợi nhuận. Điều này do phần lợi nhuận bị “pha loãng” trong tổng chi phí cao hơn
Những cách tối ưu lợi nhuận trong doanh nghiệp hiệu quả
Nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ hậu mãi
Việc cải tiến chất lượng sản phẩm không chỉ giúp doanh nghiệp đáp ứng tốt hơn nhu cầu của khách hàng . Nó còn tạo ra lợi thế cạnh tranh trên thị trường. Song song với đó, cần triển khai chính sách chăm sóc khách hàng chuyên nghiệp. Ngoài ra là cần đưa ra một dịch vụ hậu mãi hiệu quả và linh hoạt. Thông qua đó sẽ góp phần củng cố sự hài lòng, thúc đẩy khách hàng quay lại. Đồng thời gia tăng doanh thu bán hàng và cải thiện lợi nhuận.
Mở rộng và khai thác hiệu quả nguồn khách hàng tiềm năng
Khách hàng tiềm năng là yếu tố trọng yếu trong chiến lược tăng trưởng dài hạn của doanh nghiệp. Vì thế doanh nghiệp cần xây dựng các chiến lược phát triển sản phẩm phù hợp với xu hướng thị trường. Thông qua đó thu hút và chuyển đổi nhóm khách hàng này thành doanh số thực tế. Đồng thời đẩy mạnh các hoạt động marketing, quảng cáo và truyền thông thương hiệu. Tất cả cần được thực hiện một cách bài bản, hiệu quả. Việc này giúp tăng độ nhận diện và sự tin tưởng vào thương hiệu. Từ đó góp phần gia tăng lợi nhuận.
Tối ưu hóa tỷ suất lợi nhuận trong doanh nghiệp
Doanh nghiệp có thể cải thiện tỷ suất lợi nhuận thông qua việc kiểm soát chi phí bán hàng và chiết khấu thương mại. Bên cạnh đó, doanh nghiệp có thể xây dựng thương hiệu sản phẩm riêng biệt. Hoặc tập trung vào các dòng sản phẩm có giá trị gia tăng cao. Cùng với đó là triển khai đa dạng các kênh phân phối bán hàng trực tuyến. Ví dụ qua website, nền tảng thương mại điện tử, livestream bán hàng… Chúng cũng giúp doanh nghiệp tiếp cận khách hàng hiệu quả hơn. Đồng thời không phụ thuộc quá nhiều vào các trung gian truyền thống..
Xem thêm:
- Xử lý công nợ phải trả lâu năm thế nào cho hiệu quả
- Bảng cân đối kế toán theo tỷ trọng là gì? Những điều cần biết
Trên đây là những điều cần biết về cách tính lợi nhuận trên giá vốn chi tiết. Cùng với đó là các yếu tố ảnh hưởng và cách tối ưu lợi nhuận trong doanh nghiệp. Để được tư vấn cụ thể, hãy liên hệ Kế toán ATS theo thông tin bên dưới
Công ty TNHH Đào Tạo Và Dịch Vụ Kế Toán ATS
Hotline: 0799.233.886
Fanpage: Dịch vụ kế toán thuế – ATS
Website: https://ketoanats.vn/
Email: infor.congtyats@gmail.com
