TK 357 – Quỹ bình ổn giá là một phần quan trọng trong hệ thống kế toán doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp quản lý các khoản dự phòng nhằm ổn định giá bán của hàng hóa, dịch vụ trong bối cảnh thị trường biến động liên tục. Quỹ này giúp đảm bảo hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp diễn ra ổn định hơn, giảm thiểu rủi ro từ biến động giá cả, đồng thời góp phần bình ổn thị trường chung.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi sâu vào các khái niệm, cấu trúc, phản ánh tài khoản 357 và các phương pháp hạch toán phù hợp, nhằm giúp các doanh nghiệp hiểu rõ hơn về vai trò của TK 357 – Quỹ bình ổn giá trong hoạt động kế toán và quản lý tài chính.
Khái niệm và ý nghĩa của TK 357
Khái niệm quỹ bình ổn giá và phạm vi áp dụng
Quỹ bình ổn giá (QBOG) là một khoản mục dự phòng doanh nghiệp tạo lập nhằm mục đích giữ mức giá bán hàng hóa, dịch vụ ổn định trong một khoảng thời gian nhất định, bất chấp những biến động của thị trường hoặc giá nguyên vật liệu đầu vào. Quỹ này thường được hình thành từ phần lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp hoặc các nguồn kinh phí hợp pháp khác, theo quy định của pháp luật và từng ngành nghề.
Phạm vi áp dụng của TK 357 khá rộng, đặc biệt dành cho các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xăng dầu, thực phẩm, hàng tiêu dùng thiết yếu, hoặc các mặt hàng chịu ảnh hưởng lớn bởi biến động thị trường. Doanh nghiệp có thể trích lập quỹ này dựa trên các quy định của Thông tư 99/2025/TT-BTC để đảm bảo cân đối tài chính, đồng thời hỗ trợ giá cả phù hợp, cạnh tranh trên thị trường.
Do đó, quỹ bình ổn giá mang ý nghĩa chiến lược đối với doanh nghiệp, giúp cân bằng lợi nhuận, nâng cao uy tín thương hiệu và góp phần đảm bảo an sinh xã hội thông qua kiểm soát giá cả hàng hóa thiết yếu.
Vì sao doanh nghiệp cần quản lý quỹ này — vai trò ổn định giá cả, hỗ trợ khi giá đầu vào biến động
Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt và thị trường biến động không ngừng, việc quản lý quỹ bình ổn giá trở thành công cụ hiệu quả giúp doanh nghiệp giữ vững lợi thế cạnh tranh, đồng thời tránh những biến động bất lợi về giá. Quỹ này không chỉ hỗ trợ doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro về tài chính trong ngắn hạn mà còn duy trì được sự ổn định trong dài hạn.
Ngoài ra, quỹ bình ổn giá còn là minh chứng cho cam kết của doanh nghiệp về việc bảo vệ người tiêu dùng, giữ gìn ổn định thị trường. Khi giá nguyên vật liệu đầu vào tăng đột biến, doanh nghiệp có thể sử dụng quỹ này để trợ giá, tránh tác động làm giảm doanh thu và gây thiệt hại về uy tín. Ngược lại, khi thị trường có xu hướng giảm giá, doanh nghiệp cũng có thể điều chỉnh chính sách bán hàng thông qua quỹ này nhằm đảm bảo hòa vốn hoặc cạnh tranh.
Từ đó, việc quản lý tốt TK 357 – Quỹ bình ổn giá không chỉ giúp doanh nghiệp cân đối nguồn tài chính một cách hợp lý, mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững, ổn định của toàn thị trường.
Cấu trúc và nội dung phản ánh của TK 357
Bên Có: số trích lập quỹ trong kỳ; Bên Nợ: số quỹ đã sử dụng; Số dư bên Có: quỹ còn lại cuối kỳ
Trong hệ thống kế toán Việt Nam, TK 357 thường xuyên được phản ánh theo dạng cấu trúc mở rộng để thể hiện rõ trạng thái của quỹ bình ổn giá. Cụ thể, bên Có của tài khoản phản ánh số tiền doanh nghiệp trích lập trong kỳ để tạo lập quỹ, thể hiện ý định mạnh mẽ trong việc củng cố nguồn dự phòng.
Ngược lại, bên Nợ thể hiện các khoản quỹ đã được doanh nghiệp sử dụng trong kỳ để hỗ trợ hoặc bình ổn giá, giúp duy trì giá bán hàng hoặc bù đắp chi phí phát sinh. Cuối kỳ, số dư bên Có chính là phần quỹ còn lại chưa dùng đến, phản ánh rõ ràng khả năng dự phòng của doanh nghiệp để tiếp tục các hoạt động hỗ trợ giá bán trong các kỳ tiếp theo.
Việc phản ánh này tạo ra một bức tranh rõ nét về điều kiện tài chính của quỹ, giúp ban lãnh đạo và các nhà quản lý dễ dàng theo dõi, kiểm soát dòng tiền của quỹ bình ổn. Đồng thời, nó cũng cung cấp căn cứ cho các báo cáo tài chính tổng thể, minh bạch và chính xác hơn trong quá trình báo cáo thuế và kiểm toán.
TK 357 thường được bổ sung cụm từ mô tả theo ngành — ví dụ “Quỹ bình ổn giá xăng, dầu” nếu doanh nghiệp kinh doanh mặt hàng đó
Một điểm đáng lưu ý là, tùy theo ngành nghề hoạt động, các doanh nghiệp thường thêm phần mô tả ngành nghề kinh doanh để phân biệt rõ các quỹ bình ổn giá khác nhau. Ví dụ, trong lĩnh vực xăng dầu, quỹ này có thể ghi là “Quỹ bình ổn giá xăng, dầu”, nhằm dễ phân biệt với các quỹ tương tự trong ngành thực phẩm, dược phẩm hay hàng tiêu dùng.
Với cách phản ánh này, các cơ quan quản lý, kiểm tra và báo cáo thuế sẽ dễ dàng hơn trong việc theo dõi, kiểm soát nguồn quỹ, đồng thời giúp doanh nghiệp linh hoạt trong việc phù hợp với quy định pháp luật của từng ngành. Thậm chí, trong hệ thống kế toán nội bộ, việc phân loại này còn giúp các bộ phận liên quan dễ dàng theo dõi, phân tích dòng tiền và dự báo nhu cầu quỹ trong tương lai.
Phương pháp hạch toán các nghiệp vụ liên quan đến quỹ
Khi trích lập quỹ: Nợ TK 632 – Giá vốn hàng bán / Có TK 357
Trong quá trình trích lập quỹ bình ổn giá, kế toán cần phản ánh đúng nguyên tắc kế toán về xác định chi phí và dự phòng. Theo quy định, khoản trích lập này thường được hạch toán vào tài khoản chi phí giá vốn hàng bán hoặc chi phí bán hàng, phù hợp với đặc thù ngành nghề.
Cụ thể, khi doanh nghiệp trích lập quỹ, phần chi phí dự kiến sẽ được ghi nhận như sau: Nợ TK 632 (hoặc TK liên quan đến chi phí phù hợp), ghiCó TK 357. Điều này thể hiện quá trình doanh nghiệp dành một phần lợi nhuận hoặc nguồn dự phòng để hình thành quỹ bình ổn giá, góp phần cân đối kết quả hoạt động kinh doanh.
Cách hạch toán này giúp thể hiện rõ ràng việc doanh nghiệp phân bổ nguồn lực tài chính một cách hợp lý, nhằm duy trì sự ổn định của giá cả hàng hóa, dịch vụ. Đồng thời, phần phản ánh này còn phù hợp với các quy định về tính thuế, giúp tránh các rủi ro vi phạm pháp luật về thuế và kế toán.
Khi sử dụng quỹ để bình ổn giá (bù đắp chi phí, ổn định giá): Nợ TK 357 / Có TK 632
Trong quá trình doanh nghiệp dùng quỹ này để hỗ trợ giá bán, tránh tăng giá đột biến hoặc phục vụ các mục tiêu xã hội khác, nghiệp vụ hạch toán sẽ ngược lại so với lần trích lập. Cụ thể, khi sử dụng quỹ, các nghiệp vụ phản ánh như sau:
- Nợ TK 357, thể hiện phần quỹ giảm đi do sử dụng để hỗ trợ giá hoặc bù đắp chi phí.
- Có TK 632 (hoặc các tài khoản liên quan), phản ánh mức phí hoặc chi phí phát sinh được doanh nghiệp bù đắp từ quỹ.
Phương pháp này giúp duy trì tính minh bạch trong kế toán, kiểm soát chặt chẽ việc sử dụng quỹ, đồng thời đảm bảo rằng số dư cuối kỳ phản ánh đúng thực trạng quỹ còn lại để thực hiện các hoạt động hỗ trợ.
Tổng kết
TK 357 – Quỹ bình ổn giá đóng vai trò quan trọng trong việc giúp doanh nghiệp quản lý nguồn dự phòng nhằm ổn định giá bán hàng hóa, dịch vụ trong mọi trạng thái thị trường. Quỹ này không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro tài chính, mà còn thể hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp trong việc giữ ổn định giá cả. Phản ánh kế toán của tài khoản này cần rõ ràng, minh bạch theo từng mục đích sử dụng và ngành nghề, hợp lý trong hệ thống tài chính chung.
Hiểu rõ các phương pháp hạch toán khi trích lập, sử dụng quỹ sẽ giúp doanh nghiệp đảm bảo tính chính xác của các báo cáo tài chính, nâng cao hiệu quả quản lý tài chính và tuân thủ đúng quy định pháp luật. Quỹ bình ổn giá chính là công cụ đắc lực hỗ trợ doanh nghiệp phát triển bền vững, ổn định và cạnh tranh lành mạnh trên thị trường. Hy vọng bài viết của Kế Toán ATS hữu ích đối với bạn!
Có thể bạn quan tâm:
Tài khoản 357 – Quỹ bình ổn giá theo Thông tư 99/2025/TT-BTC
Quy định về việc sử dụng phần mềm kế toán trong doanh nghiệp hiện nay
