Khi quyết định đi kinh doanh thì nhiều người băn khoăn nên chọn mở công ty hay hộ kinh doanh. Đây là hai mô hình kinh doanh phổ biến nhất hiện nay cho mọi người lựa chọn. Tuy nhiên, mỗi mô hình kinh doanh sẽ có quy mô hoạt động và mức thuế khác nhau. Chính vì thế mà việc lựa chọn đúng mô hình sẽ ảnh hưởng của bạn sau này. Vậy nên đăng ký hộ kinh doanh hay công ty sẽ phù hợp và tối ưu hơn? Hãy cùng Kế toán ATS giải đáp và phân tích chi tiết trong bài viết dưới đây
Hộ kinh doanh là gì?
Để biết rõ nên đăng ký hộ kinh doanh hay công ty sẽ phù hợp thì cần nắm rõ 2 khái niệm này. Hộ kinh doanh là một hình thức tổ chức kinh doanh do cá nhân hoặc tổ chức là công dân Việt Nam. Đồng thời đủ 18 tuổi và có năng lực hành vi dân sự đầy đủ. Ngoài ra hộ kinh doanh cũng có thể do một gia đình làm chủ. Theo quy định pháp luật, hộ kinh doanh phải đảm bảo các điều kiện. Đầu tiên số lao động tham gia không vượt quá 10 người, hoạt động kinh doanh phải được đăng ký tại một địa điểm duy nhất
Ngoài ra, chủ hộ kinh doanh sẽ phải chịu trách nhiệm hoàn toàn bằng tài sản cá nhân. Một số trường hợp các thành viên trong hộ gia đình cùng tham gia đăng ký kinh doanh. Lúc này phải tiến hành ủy quyền cho một thành viên trong gia đình. Người được ủy quyền sẽ chịu trách nhiệm làm đại diện pháp lý cho hộ kinh doanh. Cá nhân được ủy quyền này sẽ có quyền và nghĩa vụ đại diện cho hộ kinh doanh. Đồng thời được coi là chủ hộ kinh doanh theo quy định của pháp luật.
Các ngành nghề hợp pháp hộ kinh doanh cụ thể như sau:
Công ty là gì?
Công ty là một tổ chức có đầy đủ các yếu tố pháp lý như tên gọi, con dấu và trụ sở chính. Chúng được thành lập và hoạt động theo các quy định của pháp luật. Hoạt động mục tiêu chính là tiến hành các hoạt động thương mại nhằm sinh lời. Doanh nghiệp Việt Nam là những doanh nghiệp được thành lập tại Việt Nam. Đồng thời tuân thủ các quy định của pháp luật Việt Nam. Thậm chí có văn phòng đại diện hoặc chi nhánh tại các địa phương khác nhau trong cả nước. Mục tiêu cuối cùng là tối đa hóa lợi nhuận và đáp ứng nhu cầu của thị trường.
Tại Việt Nam, doanh nghiệp có thể hoạt động dưới 05 loại hình chính, bao gồm:
- Công ty cổ phần: Có vốn điều lệ chia thành các phần bằng nhau gọi là cổ phần. Các cổ đông chịu trách nhiệm về nghĩa vụ tài chính trong phạm vi số cổ phần sở hữu.
- Công ty TNHH một thành viên: Có một chủ sở hữu duy nhất. Người này chịu trách nhiệm vô hạn về các khoản nợ và nghĩa vụ tài chính của công ty.
- Công ty TNHH 2 thành viên trở lên: Có từ hai thành viên trở lên. Những thành viên này chịu trách nhiệm trong phạm vi số vốn đã góp.
- Công ty hợp danh: Có ít nhất một thành viên là chủ sở hữu chung. Có trách nhiệm vô hạn về các nghĩa vụ tài chính của công ty. Các thành viên còn lại có trách nhiệm hữu hạn theo phần vốn góp.
- Tư nhân: Là loại hình doanh nghiệp do một cá nhân làm chủ. Chủ doanh nghiệp chịu trách nhiệm về tài chính và khoản nợ của doanh nghiệp.
Nên đăng ký hộ kinh doanh hay công ty sẽ phù hợp nhất?
Việc lựa chọn nên đăng ký hộ kinh doanh hay công ty là câu hỏi không dễ trả lời. Điều này mỗi hình thức đều có những ưu điểm và nhược điểm riêng. Quyết định này phụ thuộc vào nhiều yếu tố về tài chính. Trong đó bao gồm quy mô hoạt động, khả năng quản lý tài sản. Ngoài ra là trách nhiệm pháp lý và mục tiêu cụ thể của từng cá nhân hoặc tổ chức. Để đưa ra quyết định chính xác và phù hợp, bạn nên tham khảo ý kiến. Trong đó bao gồm ý kiến của các chuyên gia pháp lý hoặc tư vấn doanh nghiệp. Từ đó đảm bảo hiểu rõ những lợi ích và hạn chế của từng loại hình kinh doanh.
Một số người có kế hoạch phát triển và mở rộng quy mô kinh doanh trong tương lai. Lúc này việc thành lập công ty sẽ là lựa chọn hợp lý cho bạn. Công ty có khả năng huy động vốn lớn hơn và phát triển mô hình chuyên nghiệp. Tuy nhiên, một số người có nhu cầu quy mô nhỏ, với vốn ít và đơn giản trong việc quản lý. Lúc này hộ kinh doanh cá thể sẽ là sự lựa chọn phù hợp hơn. Đặc biệt đối với các cá nhân hoặc hộ gia đình.
Trên thực tế, quyết định lựa chọn hình thức kinh doanh nào (công ty hay hộ kinh doanh cá thể) cần được đưa ra dựa trên nhiều yếu tố. Bao gồm quy mô, nhu cầu và khả năng tài chính của bạn. Việc lựa chọn hình thức phù hợp sẽ giúp tối ưu hóa hoạt động kinh doanh. Đồng thời đảm bảo sự phát triển bền vững trong tương lai.
Ưu nhược điểm của các mô hình kinh doanh
Vừa rồi chúng ta đã biết nên đăng ký hộ kinh doanh hay công ty sẽ phù hợp và tối ưu nhất. Tuy nhiên có thể những thông tin này vẫn chưa đủ với một số người. Để hiểu rõ hơn, hãy cùng phân tích ưu và nhược điểm của từng mô hình
Ưu nhược điểm của mô hình công ty
Điểm mạnh khi thành lập công ty
- Khi thành lập công ty, doanh nghiệp có thể thoải mái mở rộng quy mô hoạt động. Bao gồm sản xuất, thương mại đến cung ứng dịch vụ. Từ đótối đa hóa lợi nhuận một cách ổn định.
- Công ty có quyền thực hiện các giao dịch thương mại hợp pháp với khách hàng. Thông qua đó tạo điều kiện thuận lợi để phát triển bền vững.
- Công ty có quyền tuyển dụng lao động không giới hạn số lượng. Điều này đảm bảo phù hợp với nhu cầu phát triển của doanh nghiệp.
- Việc mở rộng quy mô nhân sự giúp công ty dễ dàng tổ chức hoạt động sản xuất – kinh doanh. Từ đó nâng cao hiệu suất làm việc.
- Công ty có thể tiếp cận nhiều nguồn vốn khác nhau
- Khả năng huy động vốn linh hoạt giúp công ty bổ sung và điều chỉnh nguồn tài chính. Tất cả tùy theo tình hình kinh doanh và kế hoạch mở rộng.
Hạn chế khi thành lập công ty
- Khi thành lập công ty, doanh nghiệp phải đáp ứng các yêu cầu về vốn tối thiểu. Từ đó đảm bảo hoạt động kinh doanh.
- Một số công ty hoạt động trong xuất nhập khẩu, đầu tư nước ngoài, tài chính, bảo hiểm. Lúc này quy định về vốn điều lệ và các điều kiện pháp lý có thể chặt chẽ hơn.
- Công ty cũng phải tuân thủ nhiều quy định pháp luật trong và ngoài nước. Đặc biệt khi kinh doanh đa ngành nghề hoặc tham gia thị trường quốc tế.
- So với hộ kinh doanh cá thể, công ty phải đối mặt với rủi ro kinh doanh cao hơn. Điều này do quy mô hoạt động lớn và sự biến động của thị trường.
- Áp lực về duy trì dòng tiền, quản lý tài chính, lợi nhuận là những thách thức lớn. Đây chính là những điều doanh nghiệp phải cân nhắc.
- Một số công ty không có chiến lược phù hợp hoặc không kiểm soát tốt tài chính. Lúc nhày nguy cơ thua lỗ và giải thể sẽ rất cao.
- Khi thành lập công ty, doanh nghiệp có nghĩa vụ đảm bảo việc làm, chế độ lương. Ngoài ra là bảo hiểm và phúc lợi cho người lao động theo quy định của pháp luật.
- Áp lực về quản lý nhân sự, trả lương và đảm bảo môi trường làm việc ổn định, Điều này có thể ảnh hưởng đến tình hình tài chính của công ty. Đặc biệt trong giai đoạn khó khăn.
Ưu nhược điểm của mô hình hộ kinh doanh
Điểm mạnh của hộ kinh doanh cá thể
- Vơi sộ kinh doanh cá thể, chủ hộ không bị ràng buộc bởi quy định về số vốn tối thiểu.
- Hộ kinh doanh cá thể có quy mô nhỏ, số lượng lao động không quá lớn. Điều này giúp chủ hộ dễ dàng kiểm soát hoạt động kinh doanh. Đồng thời tối ưu quản lý tài chính và vận hành doanh nghiệp.
- Do quy mô nhỏ gọn, hộ kinh doanh cá thể cũng ít chịu áp lực từ thủ tục hành chính. Đồng thời quy định pháp luật nhẹ ngàng hơn so với công ty.
- Lao động trong hộ kinh doanh cá thể chủ yếu là các thành viên trong gia đình. Từ đó giúp giảm bớt áp lực quản lý nhân sự và chi phí lao động.
- Không bị bắt buộc phải thực hiện các nghĩa vụ như đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc. Không phải lập hệ thống kế toán phức tạp, giảm thiểu chi phí vận hành.
Hạn chế của hộ kinh doanh cá thể
- Hộ kinh doanh cá thể không được tự ý mở rộng ngành nghề kinh doanh. Không thực hiện ngoài phạm vi đã đăng ký trong giấy phép kinh doanh. Nếu muốn bổ sung ngành nghề mới, chủ hộ phải thực hiện thay đổi đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật.
- So với công ty, hộ kinh doanh cá thể có ít cơ hội mở rộng quy mô hoạt động. Khó tham gia vào các ngành nghề có yêu cầu cao về vốn và quản lý.
- Hộ kinh doanh cá thể chỉ được phép sử dụng số lượng lao động có hạn. Thông thường chủ yếu là các thành viên trong gia đình.
- Việc tuyển thêm lao động ngoài gia đình có thể dẫn đến vi phạm về hộ kinh doanh cá thể. Từ đó buộc phải chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp.
- Hộ kinh doanh cá thể không được phép phát hành cổ phiếu hoặc trái phiếu. Điều này làm hạn chế khả năng huy động vốn từ thị trường tài chính.
- Các nguồn vốn tiếp cận chủ yếu là vốn tự có hoặc vay ngân hàng. Từ đó dẫn đến khó khăn trong mở rộng kinh doanh hoặc đầu tư vào các dự án lớn
Bảng so sánh mô hình hộ kinh doanh và công ty
Để biết rõ nên đăng ký hộ kinh doanh hay công ty sẽ tối ưu hơn, hãy cùng nhau tham khảo bảng sau
| TIÊU CHÍ | CÔNG TY, DOANH NGHIỆP | HỘ KINH DOANH CÁ THỂ |
| Thủ tục đăng ký | – Phức tạp, yêu cầu nhiều giấy tờ, hồ sơ, cần đăng ký tại Phòng Đăng ký kinh doanh – Sở Kế hoạch và Đầu tư. – Phải có con dấu tròn và mã số thuế riêng. | – Đơn giản, chỉ cần đăng ký tại Phòng Tài chính – Kế hoạch thuộc UBND quận/huyện. – Không cần con dấu, chỉ có giấy phép kinh doanh. |
| Tính pháp nhân | – Có tư cách pháp nhân (trừ doanh nghiệp tư nhân). – Được cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp. Đồng thời được sử dụng dấu tròn pháp nhân. | – Không có tư cách pháp nhân. – Chỉ có giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh. |
| Trách nhiệm pháp lý | – Chịu trách nhiệm hữu hạn trong phạm vi vốn điều lệ đã đăng ký. – Doanh nghiệp tư nhân chịu trách nhiệm vô hạn bằng toàn bộ tài sản cá nhân | Chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của hộ kinh doanh. |
| Xuất hóa đơn VAT (Hóa đơn đỏ) | – Được xuất hóa đơn VAT. – Được khấu trừ thuế giá trị gia tăng (GTGT). | – Quy mô nhỏ, hạn chế mở rộng kinh doanh. – Không được xuất nhập khẩu trực tiếp. |
| Quy mô kinh doanh | – Quy mô lớn, dễ dàng huy động vốn từ ngân hàng, cổ phiếu, trái phiếu hoặc nhà đầu tư. – Được quyền xuất nhập khẩu hàng hóa. | – Quy mô kinh doanh nhỏ, nên dễ gặp khó khăn trong việc huy động vốn và mở rộng hoạt động kinh doanh; – Không được xuất nhập khẩu. |
| Người đại diện theo pháp luật | – Có thể có một hoặc nhiều người đại diện theo pháp luật | – Chỉ có một người đại diện duy nhất là chủ hộ kinh doanh. |
| Số lượng được phép đăng ký | – Một cá nhân có thể đăng ký nhiều công ty. | – Một cá nhân chỉ được đăng ký một hộ kinh doanh cá thể. |
| Địa chỉ đăng ký trụ sở | – Một địa chỉ có thể đăng ký nhiều công ty, doanh nghiệp. | – Mỗi địa chỉ chỉ được đăng ký duy nhất một hộ kinh doanh cá thể. |
| Phạm vi hoạt động | – Được phép mở chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh. – Có thể mở rộng phạm vi hoạt động ra nước ngoài. | – Không được mở chi nhánh, văn phòng đại diện. – Có thể hoạt động ngoài trụ sở chính nhưng phải thông báo với cơ quan thuế và cơ quan quản lý thị trường. |
| Ngành nghề kinh doanh | – Không giới hạn số lượng ngành nghề đăng ký. | – Giới hạn ngành nghề, không được đăng ký một số ngành như xuất nhập khẩu, tài chính, bảo hiểm… |
| Đặt tên | – Không được trùng hoặc gây nhầm lẫn với tên doanh nghiệp khác trên toàn quốc. | – Không được trùng hoặc gây nhầm lẫn với tên hộ kinh doanh khác trong cùng quận/huyện. |
| Chế độ kế toán | — Áp dụng phương pháp kế toán khấu trừ thuế. – Thủ tục kế toán phức tạp, cần có bộ phận kế toán chuyên trách. – Phải lập báo cáo thuế hàng quý, báo cáo tài chính hàng năm. | – Áp dụng thuế khoán cố định, không phải kê khai doanh thu hàng tháng. – Thủ tục kế toán đơn giản, không cần thuê kế toán. – Không phải lập báo cáo thuế định kỳ |
| Nghĩa vụ thuế | – Nhiều, phức tạp do doanh nghiệp phải đóng 4 loại thuế bao gồm: Thuế môn bài, thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân. | – Ít và đơn giản hơn, hộ kinh doanh chỉ phải đóng 3 loại thuế là thuế môn bài, thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân. |
| Thủ tục giải thể | – Phức tạp và mất thời gian, phải làm thủ tục với Sở Kế hoạch và Đầu tư, cơ quan thuế và các đơn vị liên quan. | – Đơn giản hơn, chỉ cần thông báo với UBND quận/huyện và cơ quan thuế. |
Xem thêm:
- Những điều cần biết về truy thu thuế hộ kinh doanh
- Có giấy phép kinh doanh nhưng không đóng thuế có sao không
Trên đây là những điều cần biết về việc nên đăng ký hộ kinh doanh hay công ty sẽ tối ưu. Cùng với đó là những ưu nhược điểm và bảng so sánh của từng mô hình. Để được tư vấn cụ thể, hãy liên hệ Kế toán ATS theo thông tin bên dưới
Công ty TNHH Đào Tạo Và Dịch Vụ Kế Toán ATS
Hotline: 0799.233.886
Fanpage: Dịch vụ kế toán thuế – ATS
Website: https://ketoanats.vn/
Email: infor.congtyats@gmail.com
