Giá trị còn lại của tài sản cố định tính như thế nào?

Theo thời gian, giá trị của tài sản cố định của doanh nghiệp sẽ có sự thay đổi rõ rệt. Tuy nhiên, hầu hết những sự thay đổi về giá trị tài sản đó là giảm đi. Sự thay đổi này sẽ được gọi là giá trị còn lại của tài sản. Việc hiểu rõ giá trị còn lại sẽ giúp cho doanh nghiệp theo dõi và quản lý hiệu quả hơn. Thông qua đó hạn chế và giảm thiếu mức thất thoát giá trị ở mức thấp nhất. Vậy giá trị còn lại của tài sản cố định sẽ tính như thế nào? Hãy cùng Kế toán ATS tìm hiểu chi tiết trong bài viết này

Giá trị còn lại của tài sản cố định là gì?

Giá trị còn lại của tài sản cố định được hiểu là giá trị của tài sản sau khi đã trừ đi phần khấu hao lũy kế. Ngoài ra giá trị này cũng được tính bằng việc trừ đí hao mòn lũy kế. Khoản hao mòn tính từ thời điểm tài sản được đưa vào sử dụng đến thời điểm lập báo cáo tài chính. Tất cả theo quy định tại khoản 12 Điều 2 Thông tư số 45/2013/TT-BTC do Bộ Tài chính ban hành.

Theo đó, giá trị còn lại chính là phần giá trị chưa được khấu hao của tài sản. Giá trị này được xác định cụ thể tại một thời điểm nhất định. Đây là một chỉ tiêu quan trọng trong việc phản ánh đúng thực trạng tài sản của doanh nghiệp. Thông qua đó nhà quản trị, nhà đầu tư và các bên liên quan có được cái nhìn chính xác về nhiều yếu tố. Trong đó bao gồm giá trị sử dụng còn lại và mức độ hao mòn của tài sản. Những yếu tố này được xác định trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh.

Các yếu tố cấu thành nên giá trị còn lại của tài sản

Cụ thể, các yếu tố liên quan đến việc xác định giá trị còn lại của tài sản cố định bao gồm:

• Nguyên giá tài sản cố định: Là toàn bộ chi phí thực tế mà doanh nghiệp đã chi ra. Thông qua đó đưa tài sản vào trạng thái sẵn sàng sử dụng theo mục đích đề ra. Nguyên giá bao gồm giá mua và các loại thuế không được hoàn lại (nếu có). Ngoài ra là chi phí vận chuyển, chi phí lắp đặt, chạy thử. Cùng với đó là các chi phí khác liên quan trực tiếp đến việc đưa tài sản vào sử dụng.
• Khấu hao tài sản cố định: Là quá trình phân bổ có hệ thống nguyên giá của tài sản cố định vào chi phí sản xuất, kinh doanh trong suốt thời gian sử dụng hữu ích của tài sản. Việc tính khấu hao tài sản cố định được thực hiện dựa trên nhiều yếu tố. Trong đó bao gồm nguyên giá tài sản, thời gian sử dụng dự kiến và phương pháp khấu hao. Phương pháp khấu hào bao gồm phương pháp đường thẳng, phương pháp số dư giảm dần, phương pháp theo sản lượng,…).

Tầm quan trọng việc nắm bắt giá trị còn lại của tài sản cố định

Việc xác định chính xác giá trị còn lại của tài sản cố định (TSCĐ) là một bước quan trọng trong công tác kế toán và quản lý tài sản, mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp. Cụ thể:

• Lúc này doanh nghiệp nắm rõ giá trị còn lại của từng tài sản. Khi đó bộ phận quản lý có cơ sở để đánh giá mức độ sử dụng, hiệu suất khai thác. Từ đó lập kế hoạch bảo trì, nâng cấp hoặc thanh lý tài sản không còn phù hợp. Điều này giúp tối ưu hóa việc sử dụng tài sản và hạn chế lãng phí nguồn lực.
• Giá trị còn lại của TSCĐ là một chỉ tiêu quan trọng trong bảng cân đối kế toán. Việc xác định sai lệch có thể dẫn đến trình bày sai tình hình tài chính. Từ đó ảnh hưởng đến kết quả hoạt động kinh doanh, lợi nhuận. Đồng thời tác động các chỉ số tài chính quan trọng khác. Tính đúng giá trị còn lại giúp đảm bảo tính trung thực và hợp lý của báo cáo tài chính.
• Theo quy định của pháp luật, tài sản cố định phải được trích khấu hao đúng theo thời gian. Bao gồm thời gian sử dụng hữu ích và ghi nhận đúng giá trị còn lại. Việc tuân thủ đúng quy định sẽ giúp doanh nghiệp tránh được các rủi ro pháp lý. Đồng thời hạn chế các xử phạt hành chính từ cơ quan thuế. Thông qua đó tạo điều kiện thuận lợi trong các cuộc kiểm toán hoặc thanh tra tài chính.

Nguyên tắc quản lý tài sản cố định trong doanh nghiệp

Trước khi tìm hiểu cách tính giá trị còn lại của tài sản cố định thì cần nắm rõ nguyên tắc quản lý tài sản cố định. Nguyên tắc quản lý tài sản cố định được quy định tại Điều 5 Thông tư 45/2013/TT-BTC như sau:

Hồ sơ và quản lý chi tiết đối với từng tài sản cố định

Mỗi tài sản cố định (TSCĐ) trong doanh nghiệp phải có một bộ hồ sơ riêng, đầy đủ và hợp lệ. Bộ hồ sơ này bao gồm biên bản giao nhận tài sản cố định, hợp đồng mua bán. Ngoài ra là hóa đơn mua tài sản, cùng các chứng từ, giấy tờ liên quan khác. Mỗi tài sản cố định phải được phân loại rõ ràng theo tính chất và công dụng. Chúng được đánh số hiệu riêng để dễ dàng nhận diện và quản lý. Ngoài ra, cần lập thẻ TSCĐ riêng cho từng tài sản. Thông qua đó theo dõi chi tiết theo từng đối tượng ghi nhận tài sản cố định. Đồng thời cập nhật đầy đủ vào sổ theo dõi TSCĐ của doanh nghiệp.

Quản lý đối với tài sản cố định không cần dùng hoặc chờ thanh lý

Một số tài sản cố định doanh nghiệp hiện không có nhu cầu sử dụng. Ngoài ra là đang trong tình trạng chờ thanh lý nhưng vẫn chưa hết thời gian khấu hao. Lúc này doanh nghiệp vẫn phải thực hiện công tác quản lý, theo dõi. Đồng thời có phương án bảo quản tài sản theo đúng quy định hiện hành. Cùng với đó doanh nghiệp vẫn phải tiếp tục trích khấu hao đầy đủ đối với các tài sản này. Việc này căn cứ Thông tư 45/2013/TT-BTC hoặc văn bản pháp lý hiện hành thay thế.

Quản lý đối với tài sản đã khấu hao hết nhưng vẫn đang sử dụng

Một số tài sản cố định đã khấu hao hết nguyên giá. Tuy nhiên vẫn đang tham gia trực tiếp vào hoạt động sản xuất, kinh doanh. Khi này doanh nghiệp vẫn phải tiếp tục quản lý, theo dõi và sử dụng như đối với tài sản cố định thông thường. Điều này đảm bảo phản ánh đúng tình hình sử dụng tài sản thực tế. Đồng thời hỗ trợ kiểm kê, bảo dưỡng, cũng như lập kế hoạch thay thế khi cần thiết.

Cách tính giá trị còn lại của tài sản cố định cụ thể và chi tiết

Cách tính giá trị còn lại của tài sản chi tiết

Giá trị còn lại của tài sản cố định là một chỉ tiêu quan trọng phản ánh phần giá trị chưa được phân bổ vào chi phí sản xuất, kinh doanh thông qua khấu hao. Trên sổ sách kế toán, giá trị này được xác định theo công thức đơn giản như sau:

Giá trị còn lại của tài sản cố định = Nguyên giá của tài sản cố định – Khấu hao lũy kế

Trong quá trình sử dụng, tài sản cố định dần dần mất đi giá trị. Điều này do hao mòn về vật chất và lỗi thời về kỹ thuật. Khi số kỳ khấu hao tăng lên, khấu hao lũy kế sẽ ngày càng lớn. Từ đó dẫn đến giá trị còn lại của tài sản giảm dần. Đến cuối vòng đời hữu ích của tài sản, giá trị còn lại có thể bằng 0. Điều này tùy thuộc vào chính sách của doanh nghiệp và quy định kế toán hiện hành.

Ví dụ minh họa:

Một doanh nghiệp mua một máy tính với nguyên giá là 10 triệu đồng. Đồng thời thời gian sử dụng dự kiến là 5 năm, áp dụng phương pháp khấu hao tuyến tính. Như vậy, mỗi năm doanh nghiệp sẽ trích khấu hao:

10 triệu ÷ 5 năm = 2 triệu đồng/năm

Sau năm đầu tiên, tổng khấu hao lũy kế là 2 triệu đồng, do đó:

Giá trị còn lại của tài sản = 10 triệu – 2 triệu = 8 triệu đồng

Giá trị này sẽ tiếp tục giảm mỗi năm theo mức khấu hao tương ứng. Mức giảm này sẽ hết cho đến khi hết thời gian sử dụng.

Khi thay đổi nguyên giá có phải tính lại giá trị còn lại không?

Trong quá trình sử dụng, tài sản cố định có thể phát sinh các biến động làm thay đổi nguyên giá. Khi nguyên giá của tài sản có sự điều chỉnh, doanh nghiệp bắt buộc phải xác định lại giá trị còn lại của tài sản cố định. Thông qua đó đảm bảo số liệu kế toán phản ánh trung thực. Đồng thời đảm bảo hợp lý tình trạng thực tế của tài sản tại thời điểm điều chỉnh. Việc điều chỉnh kịp thời và chính xác giúp doanh nghiệp đảm bảo số liệu kế toán. Ngoài ra báo cáo tài chính phản ánh đúng giá trị kinh tế thực tế của tài sản cố định. Tất cả tuân thủ đúng quy định của các chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán hiện hành.

Các trường hợp thay đổi nguyên giá

Các trường hợp phổ biến dẫn đến việc thay đổi nguyên giá của tài sản cố định bao gồm:

• Cải tạo, nâng cấp tài sản cố định: Một số doanh nghiệp thực hiện các hoạt động cải tạo, nâng cấp. Thông qua đó kéo dài thời gian sử dụng hữu ích hoặc nâng cao năng lực hoạt động của tài sản. Lúc này phần chi phí phát sinh hợp lý, hợp lệ sẽ được ghi tăng nguyên giá.
• Trang bị thêm bộ phận, phụ kiện: Trường hợp doanh nghiệp mua bổ sung các thiết bị, linh kiện, phụ kiện nhằm cải thiện tính năng, công suất hoặc hiệu quả vận hành của tài sản, các chi phí này cũng được ghi nhận là phần tăng nguyên giá nếu đáp ứng điều kiện ghi nhận tài sản cố định.

Các bước xác định lại tài sản

Khi phát sinh các điều chỉnh như trên, doanh nghiệp cần thực hiện các bước sau:

• Điều chỉnh lại nguyên giá trên sổ kế toán theo đúng giá trị chi phí phát sinh được ghi nhận.
• Tính toán lại khấu hao lũy kế dựa trên nguyên giá mới. Cùng với đó là  thời gian sử dụng còn lại và phương pháp khấu hao đang áp dụng.
• Xác định lại giá trị còn lại của tài sản tại thời điểm điều chỉnh theo công thức. Đó là Giá trị còn lại mới = Nguyên giá mới – Khấu hao lũy kế mới

Xem thêm:

• Đánh giá lại tài sản cố định – Quy định và cách hạch toán
• Kiểm kê phát hiện thừa tài sản cố định xử lý như thế nào?

Trên đây là những điều cần biết về giá trị còn lại của tài sản cố định trong doanh nghiệp. Cùng với đó là cách tính giá trị còn lại và nguyên tắc quản lý tài sản. Để được tư vấn cụ thể, hãy liên hệ Kế toán ATS theo thông tin bên dưới

Công ty TNHH Đào Tạo Và Dịch Vụ Kế Toán ATS