Khấu hao theo số dư giảm dần có điều chỉnh tính thế nào?

Hiện nay, doanh nghiệp sẽ có ba phương pháp để tính giá trị khấu hao tài sản cố định. Đó là tính theo đường thẳng, theo số dư giảm dần có điều chỉnh và theo khối lượng sản phẩm. Trong số đó, phương pháp tính khấu hao theo số dư được nhiều doanh nghiệp công nghệ lựa chọn. Tuy nhiên, có thể một số người và doanh nghiệp mới thành lập chưa nắm rõ cách tính khấu hao. Hiểu được điều này, Kế toán ATS xin chia sẻ chi tiết tới các bạn cách tính và ví dụ cụ thể về khấu hao theo số dư giảm dần có điều chỉnh trong bài viết này

Khấu hao theo số dư giảm dần có điều chỉnh là gì?

Theo quy định tại Phụ lục 2 ban hành kèm theo Thông tư số 45/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính, phương pháp khấu hao theo số dư giảm dần có điều chỉnh là một trong các phương pháp khấu hao tài sản cố định được phép áp dụng trong doanh nghiệp. Cụ thể, phương pháp này tính toán khấu hao dựa trên giá trị còn lại của tài sản cố định. Điều này khác với việc sử dụng nguyên giá như các phương pháp truyền thống khác. Tỷ lệ khấu hao áp dụng là một tỷ lệ phần trăm cố định. Chúng được nhân với giá trị còn lại của tài sản cố định sau mỗi kỳ kế toán. Đồng thời được điều chỉnh đảm bảo phù hợp thời gian sử dụng ước tính còn lại của tài sản.

Vai trò và mục đích áp dụng phương pháp khấu hao này:

• Phương pháp này phản ánh sát hơn mức độ hao mòn. Cùng với đó chỉ rõ hiệu quả kinh tế của tài sản trong từng giai đoạn sử dụng. Đặc biệt trong giai đoạn đầu khi tài sản thường có hiệu suất khai thác cao hơn.
• Với mức khấu hao cao hơn ở các kỳ đầu, doanh nghiệp có thể tăng chi phí khấu hao. Thông qua đó giảm lợi nhuận chịu thuế trong giai đoạn đầu. Đồng thời cải thiện dòng tiền, hỗ trợ tái đầu tư nhanh hơn.
• Phương pháp này đặc biệt hiệu quả đối với những tài sản công nghệ cao. Ngoài ra là các máy móc thiết bị hiện đại hoặc các tài sản có tính thời vụ. Đây là tài sản có tốc độ hao mòn mạnh hoặc giảm giá trị nhanh trong thời gian đầu

Phương pháp tính khấu hao này áp dụng cho tài sản nào?

Căn cứ theo quy định tại điểm b, khoản 2, Điều 13 của Thông tư số 45/2013/TT-BTC do Bộ Tài chính ban hành, phương pháp khấu hao theo số dư giảm dần có điều chỉnh chỉ được áp dụng trong một số trường hợp cụ thể. Thông qua đó đảm bảo tính phù hợp với đặc thù hoạt động. Cùng với đó là tính chất tài sản của doanh nghiệp.

Cụ thể, phương pháp này áp dụng đối với các doanh nghiệp công nghệ và khoa học. Đây là doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực đặc điểm công nghệ thay đổi nhanh chóng. Những ngành nghề này luôn yêu cầu đổi mới, cải tiến thường xuyên. Ngoài ra ngành nghề này thường có chu kỳ đổi mới công nghệ ngắn. Vì thế tài sản cố định dễ bị lạc hậu sau một thời gian ngắn sử dụng.

Một số tài sản cố định được trích khấu hao số dư giảm dần có điều chỉnh. Lúc này cần phải đáp ứng đồng thời các điều kiện sau:

• Tài sản chưa từng được sử dụng trước đó, được doanh nghiệp mua sắm. Đồng thời phải được xây dựng hoặc hình thành thông qua các hình thức đầu tư mới. Một số tài sản đã qua sử dụng kể cả được mua lại hoặc chuyển nhượng. Lúc này tài sản không thuộc phạm vi áp dụng của phương pháp này.
• Thuộc nhóm máy móc, thiết bị hoặc dụng cụ trong hoạt động đo lường, thí nghiệm. Đây là các loại tài sản cố định có tính chất kỹ thuật cao. Vì thế chúng thường xuyên phục vụ cho quá trình kiểm định chất lượng. Ngoài ra là nghiên cứu phát triển sản phẩm hoặc sản xuất thử nghiệm. Do đó giá trị sử dụng có thể suy giảm nhanh trong giai đoạn đầu khai thác.

Ưu nhược điểm của cách tính khấu hao theo số dư giảm dần

Ưu điểm của phương pháp

Phương pháp khấu hao theo số dư giảm dần có điều chỉnh là một trong những phương pháp khấu hao được nhiều doanh nghiệp áp dụng nhờ những lợi thế tài chính nổi bật, cụ thể:

• Đặc điểm của phương pháp này là áp dụng tỷ lệ khấu hao cao ở các năm đầu. Vì thế doanh nghiệp có thể thu hồi phần lớn giá trị tài sản cố định rất sớm. Cụ thể là ngay trong giai đoạn đầu của vòng đời sử dụng. Điều này giúp tăng tính linh hoạt trong chiến lược đầu tư và tái đầu tư.
• Việc ghi nhận chi phí khấu hao lớn trong những năm đầu sẽ làm giảm thu nhập chịu thuế. Thông qua đó đó làm giảm nghĩa vụ thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp trong kỳ. Đây được xem là biện pháp hoãn thuế hợp pháp. Điều này đặc biệt hữu ích với doanh nghiệp đang trong giai đoạn đầu tư mở rộng. Cùng với đó là các doanh nghiệp tái cấu trúc hoạt động.
• Phương pháp này phản ánh đúng bản chất hao mòn kinh tế của tài sản. Đặc biệt với những tài sản có xu hướng giảm năng suất sử dụng theo thời gian.

Nhược điểm của phương pháp

Mặc dù có nhiều ưu điểm, nhưng phương pháp khấu hao theo số dư giảm dần có điều chỉnh vẫn tồn tại một số hạn chế cần được cân nhắc:

• Việc áp dụng tỷ lệ khấu hao cố định trên số dư còn lại của tài sản rất phức tạp. Nó đòi hỏi kế toán phải thực hiện tính toán định kỳ và chính xác. Đặc biệt, vào năm cuối cùng thì giá trị còn lại thấp hơn mức khấu hao dự kiến. Lúc này kế toán phải điều chỉnh để phù hợp với giá trị tài sản còn lại. Điều này đòi hỏi chuyên môn và sự cẩn trọng cao.
• Một số tài sản cố định có thời gian sử dụng lâu dài. Vì thế việc khấu hao nhanh trong những năm đầu sẽ gây thiệt thòi. Trong đó phương pháp này có thể dẫn đến tình trạng thiếu chi phí hợp lý ở các năm sau. Điều này gây ảnh hưởng đến việc phân bổ chi phí theo đúng nguyên tắc. Đồng thời đảm bảo phù hợp giữa chi phí và doanh thu trong kế toán.
• Với phương pháp này, chi phí khấu hao biến động lớn qua các năm. Trong đó chi phí khấu hào sẽ cao ở giai đoạn đầu và giảm dần về sau. Vì thế phương pháp này có thể làm khó khăn cho việc lập kế hoạch ngân sách. Ngoài ra việc báo cáo tài chính và so sánh hiệu quả giữa các kỳ trở nên phức tạp.

Cách tính khấu hao theo phương pháp số dư giảm dần và ví dụ

Cách tính khấu hao đầy đủ và chi tiết

Căn cứ theo quy định tại Mục 1, Phần II, Phụ lục 2 ban hành kèm theo Thông tư 45/2013/TT-BTC, doanh nghiệp khi lựa chọn áp dụng phương pháp khấu hao theo số dư giảm dần có điều chỉnh cần tuân thủ đầy đủ các bước và công thức tính toán như sau:

Xác định thời gian trích khấu hao của tài sản cố định

Doanh nghiệp xác định thời gian sử dụng hữu ích của tài sản cố định. Việc xác định thời gian sẽ căn cứ theo Khung thời gian trích khấu hao tài sản cố định. Khung này được quy định tại Phụ lục I của Thông tư 45/2013/TT-BTC. Đây là cơ sở để tính toán tỷ lệ khấu hao. Đồng thời lập kế hoạch phân bổ chi phí khấu hao hàng năm.

Xác định mức trích khấu hao hàng năm theo công thức và hệ số

Trong các năm đầu sử dụng, mức trích khấu hao hàng năm của tài sản cố định theo phương pháp số dư giảm dần được xác định theo công thức:

Trong đó:

Tỷ lệ khấu hao nhanh xác định theo công thức sau:

Tỷ lệ khấu hao tài sản cố định theo phương pháp đường thẳng xác định như sau:

Hệ số điều chỉnh xác định theo thời gian trích khấu hao của tài sản cố định quy định tại bảng dưới đây:

Điều chỉnh mức khấu hao ở những năm cuối

Khi đến những năm cuối của vòng đời tài sản, một số mức khấu hao hàng năm tính theo số dư giảm dần bằng hoặc nhỏ hơn mức khấu hao tính qua đường thẳng trên cơ sở giá trị còn lại chia cho số năm sử dụng còn lại. Lúc này doanh nghiệp phải chuyển sang tính khấu hao theo phương pháp đường thẳng. Cụ thể kể từ năm đó mức khấu hao được tính bằng giá trị còn lại của tài sản cố định chia cho số năm sử dụng còn lại của tài sản cố định.

Ví dụ về cách tính khấu hao tài sản cố định

Vừa rồi chúng ta đã biết được cách tính khấu hao với số dư giảm dần có điều chỉnh cho tài sản cố định. Tuy nhiên, công thức này khá phức tạp vì thế một số người dễ mắc lỗi khi thực hiện. Để dễ hiểu hơn về cách tính khấu hao tài sản theo phương pháp số dư giảm dần có điều chỉnh, hãy cùng khám phá tại ví dụ sau đây:

Tình huống cụ thể

Doanh nghiệp A đầu tư mua một thiết bị sản xuất linh kiện điện tử mới với:

• Nguyên giá tài sản cố định (TSCĐ): 50.000.000 đồng
• Thời gian trích khấu hao: 5 năm (theo quy định tại Phụ lục 1 – Thông tư 45/2013/TT-BTC)
• Tỷ lệ khấu hao theo phương pháp đường thẳng: 20%/năm
• Hệ số điều chỉnh theo khung thời gian (trên 4 năm): 2,0
• Tỷ lệ khấu hao nhanh áp dụng: 20% × 2,0 = 40%/năm

Bảng tính chi tiết mức trích khấu hao hàng năm

Giải thích phương pháp tính

• Năm 1 đến năm 3: Khấu hao được xác định bằng giá trị còn lại đầu năm × 40%.
• Năm 4 và năm 5: Mức khấu hao tính theo số dư giảm dần thấp hơn. Đặc biệt là khi so sánh mức bình quân chia đều theo số năm sử dụng còn lại. Vì thế từ năm thứ 4 trở đi, doanh nghiệp phải chuyển sang áp dụng phương pháp đường thẳng. Cụ thể như sau 10.800.000 : 2 = 5.400.000

Vì tại năm 4, mức khấu hao theo tỷ lệ 40% chỉ là 4.320.000 đồng. Điều này thấp hơn mức khấu hao tính bình quân là 5.400.000 đồng. Lúc này Doanh nghiệp phải chuyển sang khấu hao theo phương pháp đường thẳng.

Xem thêm:

• Đánh giá lại tài sản cố định – Quy định và cách hạch toán
• Cách tính giá trị hàng tồn kho cuối kỳ chính xác nhất

Trên đây là cách tính khấu hao theo số dư giảm dần có điều chỉnh chi tiết nhất. Cùng với đó là đối tượng áp dụng và ưu nhược điểm của phương pháp này. Để được tư vấn cụ thể, hãy liên hệ Kế toán ATS theo thông tin bên dưới

Công ty TNHH Đào Tạo Và Dịch Vụ Kế Toán ATS